Kunstlezing:  de rococo wereld van Lodewijk XV en Madame de Pompadour

Na de dood van Lodewijk XIV ontstaat in Frankrijk de rococo als tegenbeweging die zich afzet tegen de strenge regels van symmetrie en classicisme. Deze speelse stijl kenmerkt zich juist door asymmetrie in de bouwkunst en door kleurrijke schilderijen. Ook qua onderwerpkeuze is de rococo vaak speels, met veel romantische taferelen en ondeugende situaties.

Dit is een groot verschil met de vele Bijbelse en mythologische onderwerpen van de barok. De portretkunst ontwikkelt zich in de rococo tot een belangrijke en volwassen kunstvorm.

De rococostijl of laatbarok viel in Frankrijk samen met de heerschappij van koning Lodewijk XV (1723-1774). Vandaar ook wel de benaming ‘Lodewijk XV-stijl’. Deze elegante stijl drong met name door in het interieur en de kunstnijverheid.

Onregelmatigheid en asymmetrie kenmerken het rococo, een 19de-eeuwse term vernoemd naar derocaille(Frans voor ‘rotspuin’): een grillige versiering geïnspireerd op samengeklonterde stenen of schelpen. Andere rococo-elementen zijn C-vormige krullen en bladranken. Lichte kleuren en elegante lijnen zetten de toon. Sierlijke herders en herderinnen en Chinees aandoende motieven bevolken porselein maar ook schilderijen uit deze periode, zoals die van de Franse schilder Jean Étienne Liotard.

De elegante stijl sloeg aan in heel Europa en werd in de Nederlandse 18de eeuw zichtbaar in kunstnijverheid, kleding, portretten en interieurs. Typerend zijn de ‘witjes’, interieurschilderingen die beeldhouwkunst imiteren, van Jacob de Wit.